Więzadło krzyżowe przednie pełni ważną funkcję dla prawidłowego funkcjonowania kolana. Zerwanie więzadła krzyżowego przedniego destabilizuje staw kolanowy, przyczyniając się do jego dalszego niszczenia stawu.( Dlatego często zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego, a następnie rehabilitacja po rekonstrukcji ACL jest koniecznością. Dowiedz się więcej!
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego po ACL
ACL (Anterior Cruciate Ligament) zerwanie więzadła krzyżowego przedniego to kontuzja, która znacznie utrudnia poruszanie się. Staw kolanowy traci stabilność, ponieważ więzadło krzyżowe przednie łączy kości udową i piszczelową zapobiegając nadmiernemu ruchowi stawu kolanowego.
Do zerwania więzadła krzyżowego przedniego najczęściej dochodzi wśród osób aktywnych, uprawiających sport. Głównym objawem zerwania więzadła jest poczucie braku stabilności (uciekania kolana).W pierwszej fazie po urazie pojawia się ból, opuchlizna, krwiaki. Niestabilność kolana prowadzi do dalszych uszkodzeń struktur wewnątrz stawu.
Dlatego tak ważne jest, by szybko zdiagnozować problem. Lekarz bez trudu rozpozna ACL wykonując tak zwany test „Lachmana”. Następnie pacjent jest kwalifikowany na operację, czyli rekonstrukcję ACL. Zabieg rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego jest zaledwie początkiem procesu leczenia pacjenta, konieczna jest rehabilitacja.
Kilka słów o rekonstrukcji ACL
Rekonstrukcja więzadła krzyżowego przedniego odbywa się w znieczuleniu i zazwyczaj trwa około 1,5 godziny. Z reguły przeprowadzany jest przeszczep więzadła z poborem materiału do przeszczepu z mięśni tzw. „gęsiej stopki” wykonuje go większość ośrodków w kraju. Coraz większą popularnością cieszą się przeszczepy z wykorzystaniem sztucznego więzadła lub od zmarłego dawcy. Wykorzystanie do przeszczepu materiału zewnętrznego ma tą zaletę, że nie pozbawiamy pacjenta ścięgien mięśni półścięgnistego oraz smukłego więc „uraz” wynikający z samego zabiegu jest mniejszy. Czy operacja ACL jest konieczna? Niestety, nie ma innej możliwości , to jedyny sposób na powrót do sprawności.
Po operacji kolana Pacjent odzyskuje pełną sprawność (przy zastosowaniu rehabilitacji po rekonstrukcji ACL) po kilkunastu tygodniach. W początkowej fazie pooperacyjnej, staw kolanowy zwykle jest usztywniony z zastosowaniem ortezy „zegarowej” umożliwiającej kontrolę ruchów kolana.
Jak przebiega rehabilitacja po rekonstrukcji ACL?
Rehabilitacja po rekonstrukcji ACL rozpoczyna się jeszcze podczas pobytu w szpitalu. W żadnym wypadku nie można rehabilitacji planować i realizować samodzielnie. Celem doboru metod odpowiednich względem konkretnej fazy pooperacyjnej należy skontaktować się ze specjalistą, który dysponuje odpowiednią wiedzą i doświadczeniem. Warto zapoznać się ze szczegółami!
- Cele rehabilitacji po rekonstrukcji ACLNajważniejszym celem rehabilitacji jest eliminacja przykurczu, który upośledza funkcjonowanie stawu i utrudnia pacjentowi poruszanie się. Dzięki rehabilitacji można również uniknąć zrostów pooperacyjnych. Należy także zadbać o stan mięśni ud i łydek. Metody rehabilitacji po rekonstrukcji ACL muszą być dobrane prawidłowo również ze względu na możliwość uszkodzenia sąsiadujących części stawu. Powrót do zdrowia odbywa się w sposób stopniowy, co wymaga czasu i cierpliwości. Stosowana jest fizjoterapia, ćwiczenia, ale również elektroterapia, magnetoterapia czy laseroterapia. Wiele zależne jest od wieku pacjenta i jego ogólnego stanu oraz zdolności do ćwiczeń.
- Pierwszy etap rehabilitacji po rekonstrukcji ACL (etap maksymalnej ochrony)Jest to etap w którym naszym zadaniem jest kontrola obrzęku oraz aktywacja stawuW pierwszych dniach po rekonstrukcji więzadła krzyżowego przedniego mogą być stosowane ćwiczenia stawów. Muszą być bezpieczne dla pacjenta, dlatego obejmują wyłącznie delikatne ruchy. Rehabilitant określa, jaki jest na tym etapie maksymalny kąt zgięcia w kolanie. Ponadto pacjent uczy się chodzić o kulach, co ułatwia funkcjonowanie po opuszczeniu szpitala. Najczęściej ćwiczenia te trwają maksymalnie kilkanaście minut. Konieczna jest także miejscowa krioterapia, a więc terapia z zastosowaniem zimna. Dzięki temu dolegliwości bólowe są złagodzone.
- Rehabilitacja po operacji ACL – po wyjściu ze szpitalaW następnym etapie nadal stosowana jest miejscowa krioterapia, jak również masaże i bardziej zaawansowane ćwiczenia, mające na celu mobilizację rzepki. Rehabilitant może zaproponować zarówno ćwiczenia bierne, jak i czynne. Jeżeli pojawia się taka potrzeba, warto rozważyć zastosowanie laseroterapii i magnetoterapii, aby nie dopuścić do zapaleń. Niektóre z tych metod są polecane, również w celu przyspieszenia procesów regeneracji. Jeśli pacjentowi grozi zanik mięśni, dobrym rozwiązaniem będzie także elektroterapia (źródło: REHABILITATION OF PATIENTS AFTER ANTERIOR CRUCIATE LIGAMENT RECONSTRUCTION, Maciej Karbowski, Iwona Głowacka-Mrotek, Krystyna Nowacka, Wojciech Hagner, http://ojs.ukw.edu.pl/index.php/johs/article/view/5101).
- Dalsza fizjoterapia po rekonstrukcji ACLKolejno stosuje się coraz bardziej natężone ćwiczenia, takie jak przysiady, wykroki, prawidłowy chód, wyskoki, ćwiczenia na rowerze stacjonarnym, pływanie. Nie należy jednak dobierać ćwiczeń samodzielnie, nawet jeśli wszystko wskazuje na dużą poprawę. Fizjoterapeuta uważnie obserwuje zmiany, oceniając między innymi stopień wyprostu kolana oraz obwód kolana. Profesjonalna rehabilitacja po rekonstrukcji ACL kończy się na etapie, gdy pacjent jest w stanie samodzielnie (stosując się do zaleceń) zadbać o pełen powrót do zdrowia.
Długość fizjoterapii po rekonstrukcji ACL jest zależna od wielu czynników, między innymi od poziomu sprawności fizycznej pacjenta. Jeśli pacjent jest sportowcem i chce wrócić do dawnego trybu życia, taka opcja pojawia się zwykle po kilku miesiącach pracy z rehabilitantem.
